Rusiyanın şokolad brendinə adı verilən azərbaycanlı kimdir?
Rusiyanın ən məşhur şokolad brendi olan “Babaevski” azərbaycanlı şəxsin adını daşıyır
PİA.AZ-ın modern.az-a istinadən məlumatına görə, SSRİ zamanından bəri sovet vətəndaşlarının üstünlük verdikləri “Babaevski” brendi əslən Azərbaycanın Şəki şəhərindən olan Pyotr Hakim oğlu Babayevin adını daşıyır.
Gəncədən sürgün olunan Babayevlər ailəsi
Azərbaycan əsilli rus inqilabçısı Pyotr Babayev 1883-cü ildə Ryazan quberniyasının Kasimov şəhərində azərbaycanlı inqilabçı Hakim Babayevin ailəsində anadan olub. Atası Hakim Babayev 1878-ci ildə Yelizavetapol qəzasında fəhlə tətillərinin təşkilatçısı kimi Ryazana sürgün edilib. Burada zavodda işləyən Hakim rus qızı Lyubov Qriqoriyeva ilə ailə qurub. Bu nikahdan onun 8 uşağı dünyaya gəlib. Uşaqlarına azərbaycanlı adı qoymaq istəsə də, yerli hökümət buna icazə verməyib və Hakim Babayev övladlarına rus adları qoymağa məcbur olub.
Onun ikinic uşağı olan Pyotr Babayev 20-ci əsrdə Rusiya tarixində baş vermiş 3 inqilabda iştirak edib. Atasının Pyotra təhsil vermək cəhdi uğursuz olub. Çətinliklə Kasimov şəhərindəki gimnaziyaya düzələn Pyotr Babayev ağır sosial güzəran üzündən cəmi 3 il oxuya bilib. 18 yaşından fəhləliyə başlayan Pyotr müxtəlif peşələrdə çalışıb.
1904-cü ildə hərbi xidmətə çağırılan Pyotru Baltik donanmasına göndərilir. 1905-ci ildə o, Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasına (RSDFP) üzv olur. Bununla da o, donanmada fəal bolşevik təbliğatçısına çevrilir. Bir neçə dəfə həbs olunan Babayev karserdə vərəm xstəliyinə düçar olur. Xəstəliyinə görə, o, donanmadan tərxis olunur və Rus-Yapon müharibəsinə göndərlir.
“Georgi xaçı” alan bolşevik
Müharibədən sonra Kasimov şəhərinə qayıdan Pyotr Babayev burada Natalya Kuznetsova ilə evlənir. 1912-ci ildə onlar Moskvaya köçürlər. Sokolnikdə polis nəzarətində yaşayan Babayev burada tramvay parkına işə düzəlir. 1914-cü ildə Birinci Dünya müharibəsinin başlanması ilə P.Babayev ordu sıralarına çağrılır. Alman cəbhəsində vuruşan Babayev igidliyə görə “Georgi xaçı” medalı ilə təltif olunur. 1916-cı ildə yüksək peşəkarlığına görə ordudan geri çağırılır və Sankt-Peterburqdakı hərbi zavoda işə göndərilir.
Pyotr Babayevin fəal inqilabi fəaliyyəti olub. Rusiyada II Nikolayın devrilməsi ilə nəticələnmiş 1917-ci il fevral inqilabında iştirak edən Babayev böyük səs çoxluğu ilə Patron Zavodunun nümayəndəsi olur. Bir neçə gündən sonra P.Babayev Petroqrad Fəhlə və Əsgər Deputatları Sovetinin üzvü seçilir. Burada o, Petroqrad Sovetinin hərbi təşklatına daxil edilir. 1918-ci ildə RSFSR-in hərbi işlər üzrə komissarı Podvoyski Pyotr Babayevi alman hücumunun qarşısını almaq üçün cəbhəyə ezam edir. Amma ağır xəstəliyi üzündən geri çağırılır və mühüm bir vəzifəyə təyin olunur. P.Babayev qiymətli və əhəmiyyətli avadanlıqların Petroqraddan Moskvaya evakuasiyasına rəhbərlik edir. Daha sonra Babayev Sokolnikovo rayon partiya komitəsinin katibi və bu rayonun deputatı olub.
1918-ci ildə bolşevik partiyasının tapşırğı ilə Tambova göndərilən P.Babayev burada quberniya İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Tambov şəhər partiya komitəsinin başçısı vəzifələrində işləyib. Moskvaya qayıdandn sonra partiyanın Moskva komitəsiin üzvü və Moskva Şəhər Soveti İcraiyyə Komitəsinin üzvü olub.
1919-cu ildə Sokolnikovo Şəhər Sovetinin sədri seçilib. Vəfat edənə qədər bu vəzifədə çalışıb. 25 aprel 1920-ci ldə vərəm xəstəliyindən dünyasını dəyişib.
“Pravda” qəzeti onu ölümü haqqında yazmışdı: “Pyotr Babayev əsl bolşevik kimi döyüş postunda vəfat etdi”.
Onun adına küçə və parklar var.
Sovet vətəndaşalrının sevimli brendi
Hazırda P.Babayevin adını daşıyan “Babaevski Konditer Konserni” Moskvada yerləşir. 1804-cü ildə rus sahibkarı Abrikosov tərəfindən yaradılmış bu zavod 1918-ci ildə milliləşdirilib. 1922-ci ildə Pyotr Babayevin adı konditer zavoduna verilib.
Zavod 1993-cü ildən Səhmdar Cəmiyyətinə çevrilib. 1970-ci ildə zavodda aparılan yenidənqurmadan sonra istehsal olunan şokalad SSRİ-də ən yaxşı məhsul sayılırdı. Sovet vətəndaşları “Babaevski”, “Osobıy”, “Vanilniy”, “Pilot”, “Vesna”, “Romaşka” və digər şokoladları yaxşı xatırlayırlar. Bütün bayramlarda stolu məhz “Babevski” zavodunun şokoladları bəzəyirdi.
Şəki şəhərində Pyotr Babayev adına park var. Sovet dövründə Şəkidəki üzümçülük sovxozu və Şəki İpəkçilik Fabrikinin bir filialı onun adını daşıyıb.
